Większość obecnie żyjących Dunikowskich w Polsce ma swoje korzenie w Zbyszycach. Ich przodkami byli parobkowie i chłopi pańszczyźniani.

          Najstarsza odnaleziona przeze mnie wzmianka o pierwszym w Polsce chłopie pańszczyźnianym o nazwisku Dunikowski pochodzi z parafii tęgoborskiej powiatu nowosądeckiego. Jest to metryka ślubu wypalacza węgla drzewnego Marcina Dunikowskiego ze Zbyszyc z Marianną Gundek, którzy pobrali się 4 listopada 1776 roku. Dunikowskich wraz z innymi chłopami/parobkami sprowadził do Zbyszyc Antoni Baltazar hrabia Stadnicki, który kupił miasteczko od Michała Dobrzańskiego około 1765 roku. Hrabia mieszkał w Zbyszycach od 1769 roku do śmierci w 1776 roku. Stadnicki pod koniec życia był właścicielem "klucza zbyszyckiego" - dominium składającego się z czterdziestu pięciu wsi. W latach 70-tych XVIII wieku hrabia sprowadził do Zbyszyc węglarza Marcina Dunikowskicgo (prawdopodobnie z całą rodziną: babką, rodzicami i rodzeństwem). Jako służba pewnie początkowo mieszkali przy dworze. W Zbyszycach, najstarszym zapisem o Dunikowskich jest informacja, że niejaka Agata Dunikowska zmarła we dworze 3 listopada 1787 roku w wieku 96 lat. Pewnie to była babka Marcina.

          Pewną ciekawostka jest samo nazwisko. Marcina i jego rodzinę zapisywano nie tylko jako Dunikowskiego, ale również jako Doniszowskiego lub Doniszewskiego. O ile w sąsiedniej Tęgoborzy węglarz Marcin został zapisany jako Dunikowski już w 1776 roku, o tyle w Zbyszycach Agata i Marcin zapisywani byli jako Doniszowska i Doniszewski (1786 i 1791). Takie nazwiska jednak nie istniały. W czasach przedrozbiorowych chłopi pańszczyźniani niejednokrotnie byli traktowani niczym psy, a dzieci z par szlachecko-chłopskich jako kundle, które oczywiście nie zasługują na szlachectwo, których miejsce jest wśród kmieci, służby, parobków i ...węglarzy właśnie. Nie zasługują również na matczyne, szlacheckie nazwisko. Dawne zwyczaje pozwalały zniekształcać nazwiska takim bękartom i ich matkom. Dlaczego akurat Doniszowski? Jeżeli zbyszyccy Dunikowscy pochodzą "z nieprawego łoża" szlacheckiego, to związek może mieć pewien chrzest w Gorlicach. Tam w 1718 roku, synowi szlachcica Franciszka Dunikowskiego, Antoniemu ksiądz omyłkowo przy chrzcie przekręcił w taki sposób nazwisko (Doniszowski) i stąd pewnie pomysł rodziny na przezwisko dla "bękartów". Jednak na nic nie zdały się te zabiegi rodziny. Tajemnicy nie dało się utrzymać i po śmierci Agaty wszyscy jej chłopscy potomkowie byli już z powrotem zapisywani przez księdza jako Dunikowscy.

          Przy okazji poszukiwań swoich przodków, jako pierwszy zindeksowałem wszystkie metryki z okresu zaborów miasteczka Zbyszyce oraz część przedrozbiorowych (wyniki na Genetece).

Legenda:

• cyfry w drugim wierszu oznaczają kolejne pokolenie;
• znak tyldy „~” oznacza datę prawdopodoną, a znak „≈” obliczoną;
• znak „*” oznacza datę urodzin, a znak „α” datę chrztu (w najstarszych metrykach podawano tylko datę chrztu); znak „∞” oznacza datę małżeństwa, a znak „†” datę śmierci. Do tych znaków podlinkowane są metryki kościelne o ile dotępne są publicznie (posiadam również kopie metryk nieudostępnionych publicznie);
• RODO - informacje ukryte o osobach żyjących (jeżeli chcesz aby informacje o Tobie były widoczne, napisz do mnie)

Data opublikowania tabeli: 2022-10-07
Ostatnia akutualizacja (dodanie nowej osoby): 2025-09-09

          Istnieje też rodzina Dunikowskich z Ciężkowic, których przodkowie mieszkali początkowo w Dzierżaninach. Najprawdopodobniej ich przodek pochodził ze Zbyszyc.

Jeżeli znasz fakty brakujące w powyższej tabeli (imiona i nazwiska żon, daty, linki do brakujących metryk) lub posiadasz w rodzinie zdjęcia przodków którymi chcesz się podzielić - bardzo proszę o kontakt.

*** kopiowanie i wykorzystanie powyższych danych (strona www, artykuł, książka, itp) tylko po podaniu autora i źródła: Mateusz Zbyszko Dunikowski, www.genealogia.dunikowscy.pl ***
Istnieje możliwość otrzymania tabeli w formie pdf lub xlsx